بررسی اعتبار و روایی آزمون زبان پریشی فارسی

اهداف تاکنون «آزمون زبان پریشی فارسی» به عنوان نخستین و پرکاربردترین آزمون مدوّن برای سنجش و درمان اختلال های زبانی بیماران زبان پریش بزرگسال و تحقیقات زبان پریشی مورد استفاده قرار گرفته است. نسخه اولیه این آزمون براساس معیارهای انطباق زبانی و فرهنگی برای گویندگان سالم فارسی زبان معیاریابی و تدوین شد و همین نسخه افزون بر بیست سال است که در کلینیک های گفتاردرمانی مورد استفاده قرارگرفته است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی روایی و اعتبار این آزمون براساس نتایج به دست آمده از بیماران زبان پریش فارسی زبان است. مواد و روش ها در مطالعه حاضر، 57 بیمار بزرگسال فارسی زبان مبتلا به زبان پریشی (روان و ناروان) متعاقب ضایعه مغزی نیمکره چپ با دامنه سنی 19-83 سال به شیوه هدفمند در فاصله بین سال های 90-1385 از کلینیک های دانشگاهی و مراکز درمانی شهر تهران، مشهد، کرج، یزد، اصفهان و شیراز انتخاب شدند. برای بررسی روایی ملاکی آزمون، نیم رخ زبانی به دست آمده از نتایج این آزمون با تشخیص گفتاردرمانگر به منظور تعیین نوع زبان پریشی مقایسه و اعتبار آزمون از طریق محاسبه آلفای کرونباخ محاسبه شد. در ضمن برای بررسی روایی سازه آزمون، همبستگی بین مهارت های آزمون و خرده آزمون های تشکیل دهنده هر مهارت محاسبه شد. یافته ها براساس نتایج این پژوهش، اعتبار کل آزمون 93/0 به دست آمد. از نظر ساختاری بین مهارت های آزمون، همبستگی معناداری وجود داشت (05/0>p و 76/0-3/0(r=. همچنین خرده آزمون های هر مهارت از همبستگی متوسط تا بالایی برخوردار بودند (01/0>p و83/0-36/0(r=. از طرفی نتایج عملکرد انواع زبان پریشی در هر یک از مهارت های زبانی، نشان دهنده انطباق نیم رخ های به دست آمده با تشخیص گفتاردرمانگران بود. نتیجه گیری با توجه به روایی و اعتبار بالای این آزمون، می توان از آن به عنوان یک ابزار بالینی معیار در تشخیص افتراقی انواع زبان پریشی و بررسی شدت آسیب پذیری مهارت های زبانی در مطالعات زبان شناسی بالینی در بیماران بزرگسال فارسی زبان دارای ضایعه مغزی استفاده کرد.